نگاهی بر موتورهای سری TU گروه پژو-سیتروئن
موتورهای PSA TU خانوادهای از موتورهای چهار سیلندر کوچک هستند که توسط کمپانیهای پژو و سیتروئن استفاده میشوند.
این موتورها در سال 1986 رونمایی شدند و نخستین بار در سیتروئن AX عرضه شدند که جایگزینی برای موتورهای سری X بودند ولی همچنان مشترکات بسیاری با موتورهای پیشین دارد. سری TU در گونههای بنزینی و دیزلی بدون توربو (اتمسفریک) موجود هستند که گونههای دیزلی با کد TUD شناخته میشود.
موتورهای TU را نمیتوان دقیقاً جایگزین سری X نامید چراکه اشتراکات فنی بسیاری با اسلاف خویش دارند و بهتر است آنها را گونهی تکامل یافتهی موتورهای سری X بدانیم. بعداً در مقالهای جداگانه در همین بخش به موتورهای X نیز خواهیم پرداخت. این موتورها در خودروهای زیر بکار رفتهاند:
سیتروئن مدلهای: AX, C2, C3, Saxo, BX, ZX, Xsara, C15, Nemo, Berlingo. و پژو مدلهای: 106, 206,205, 207, 309, 306, 307, 405, Bipper, Partner, Hogger و از محصولات ایرانخودرو سمند سورن و رانا.
نسخهی دیزلی در ده خودرو بکار رفت که پنج عدد از آنها محصولات گروه پژو سیتروئن نبودند و به کمپانیهای نیسان سوزوکی و ایرانخودرو تعلق داشتند. حال به اعضای خانوادهی TU میپردازیم.
TU9
تی یو 9 نخستین مدل از این موتورها بود و حجمی معادل 954 سیسی دارد. قطر سیلندر آن 70 میلیمتر و کورس آن 62 میلیمتر است. نسخهی اولیه سوخترسانی کاربراتوری داشت و 44 اسب بخار قدرت تولید میکرد که بعدها در سال 1992 با مجهز شدن به سوخترسانی انژکتوری قدرت آن به 49 اسب بخار افزایش یافت. با معرفی استاندارد یورو 3 در سال 2001 تولید این موتور متوقف شد.
TU1
این موتور دارای حجم دقیق 1124 سیسی و قطر سیلندر 72 میلیمتر و کورس 69 میلیمتر است. قدرت مدل اولیه که کاربراتوری بود 55 اسب بخار بود ولی در سال 1992 با مجهز شدن به سیستم سوخترسانی انژکتوری تک نقطهای و مبدل کاتالیستی قدرت آن به 59 اسب بخار افزایش یافت. با معرفی استاندارد آلایندگی یورو 3 این موتور به سوخترسانی انژکتوری چندنقطهای مجهز شد. این موتور بهعنوان موتور پایه برای خودروهای پژو 206 و سیتروئن C2 عرضه میشد.
TU2
موتور TU2 حجمی معدل 1294 سیسی دارد و قطر پیستون و کورس آن به ترتیب عبارتند از 75 و 73 میلیمتر. قدرت این موتور کاربراتوری 93 اسب بخار بود ولی گونهی ارتقاء یافتهی این موتور مجهز به سوخترسانی انژکتوری قدرتی برابر با 101 اسب بخار داشت که برای استفاده در پژو 205 رالی آماده شده بود. در 1992 نسخهی انژکتور و مجهز به کاتالیزور این موتور با قدرت 99 اسب بخار برای استفاده در پژو 106 رالی عرضه شد.
TU3
این موتور حجمی معادل 1360 سی سی دارد و قطر پیستون و کورس آن 75 و 77 میلیمتر است. این موتور یکی از پراستفادهترین و محبوبترین موتورهای گروه پژو سیتروئن است و در طیف وسیعی از خودروهای متوسط این موتور یکی از پراستفادهترین و محبوبترین موتورهای گروه پژو سیتروئن است و در طیف وسیعی از خودروهای متوسط، مینی ونها و خودروهای کامپکت بکار رفته است. سیتروئن از نمونهی تقویت شدهی این موتور حتی در مسابقات نیز استفاده میکرد. در اوایل دههی 1990 سیتروئن در اکثر مسابقات رالی و پیست اروپا با این موتور در مسابقات شرکت میکرد.
در ابتدا این موتور با دو نوع کاربراتور تک و دو دهانه عرضه میشد که قدرتی برابر با 64 و 73 اسب بخار داشت. نمونهی کاربراتوری در 1992 جای خود را به نمونهی انژکتوری داد که قدرت 73 اسب بخار دارد. در 1996 نیز نمونههای اسپرت 98 و 93 اسب بخاری از خط تولید خارج شدند و تولیدشان متوقف شد.
این موتور در کشورمان نیز روی پژو 206 عرضه میشود، از مصرف سوخت و استهلاک مناسبی برخوردار است.
TU5
موتور TU5 با حجم 1587 سیسی و قطر سیلندر و کورس به ترتیب 78.5 و 82 میلیمتر در کشورمان بسیار محبوب است. نسخهی اولیهی این موتور تک میلسوپاپ و دارای 8 سوپاپ بود اما امروز فقط نسخه دو میلسوپاپ 16 سوپاپ این موتور استفاده میشود. بلوک این موتور از آهن ریختهگری شده و سر سیلندر آن از آلومینیوم ساخته شده است. اکثر نسخههای این موتور 108 اسب بخاری هستند ولی نسخهی اسپرت 120 اسب بخاری نیز در سیتروئن C2 VTS استفاده شده است. هر دو کمپانی پژو و سیتروئن از این موتور در موتور اسپرت نیز استفاده کردهاند. این موتور تایپیت اتومات است و سوپاپهای آن نیاز به فیلر گیری ندارند. باید توجه داشت که همیشه به تعویض روغن بهموقع آن باید توجه نمود. کیلومتر تعویض تسمه تایمینگ نیز بین 50 الی 60 هزار کیلومتر است.
TUD3 و TUD5
موتورهای TUD موتورهای دیزلی از این سری بودند که از پمپ سوخت مکانیکی بهره میبردند. سر سیلندر نسخهی اول همان سرسیلندر موتور TU3 بود که تغییرات جزئی در آن داده شده بود. در 1994 حجم این موتور افزایش یافت و به 1527 سیسی رسید این خودرو بهجز محصولات پژو سیتروئن توسط خودروسازان دیگر نیز استفاده میشد که مشهورترین آنها نیسان بود که در مدل دیزلی نیسان میکرا در اروپا از این موتور استفاده کرد.